Tagi

,

25 stycznia 2023 r. przypada 120. rocznica urodzin George Orwella, angielskiego powieściopisarza
i publicysty. Był uczestnikiem wojny domowej
w Hiszpanii, a w czasie II wojny światowej korespondentem BBC. Te doświadczenia uczyniły z niego pisarza politycznego o przekonaniach demokratyczno-socjalistycznych, przeciwnika totalitaryzmu,. zwłaszcza komunistycznego. Największą sławę przyniosły Orwellowi powieści: satyryczno-groteskowa – Folwark zwierzęcy (1945) oraz antyutopia Rok 1984 (1949).
Rok 1984 przez blisko pół wieku był w krajach bloku sowieckiego powieścią zakazaną. Ówczesne władze uważały za oczywiste podobieństwo opisanego w książce świata do rzeczywistości komunistycznej. Niedożywieni ludzie w jednakowych kombinezonach, tandetne stołówki, braki w zaopatrzeniu, potężna i absurdalna biurokracja, wszechwładna partia sprawująca rządy za pośrednictwem tajnej policji, marsze, wiece, ciągłe demaskowanie wrogów ludu – to wszystko musiało nasuwać czytelnikom bardzo konkretne skojarzenia. Niektóre pojęcia z książki zapisały się na stałe w popkulturze np. Wielki Brat czy nowomowa, powieść była też inspiracją dla stworzenia popularnego reality-show Big Brother. To on powołał do życia takW 1980 roku w Polsce powieść wydano poza cenzurą, a  pierwsze oficjalne wydanie  ukazało się w 1988 roku, czyli 39 lat po premierze.
Równie ponurą wizję świata przedstawia nieco wcześniej wydany Folwark zwierzęcy, łączący rozmaite gatunki (bajka, powiastka filozoficzna, powieść kryptopolityczna). Gdy tyranizowane przez człowieka zwierzęta postanawiają obalić niesprawiedliwy system, na czele rewolucji stają świnie. Okazuje się wkrótce, że obowiązująca po przewrocie doktryna, jest także niedoskonała; jakkolwiek wszystkie zwierzęta są równe, to niektóre są przecież równiejsze.

Inne książki Georga Orwella dostępne w naszej bibliotece, również w języku angielskim.

Źródło: J. Tomkowski, Literatura polska. Warszawa 1995, Encyklopedia PWN Literatura i sztuka . Wiek XX. Warszawa 2003.